قاضی عضدالدین ایجی
ایجی، قاضی عضدالدین
قرن: ۸ (۷۰۸/۷۰۱- ۷۵۶ ق)
متکلم، اصولى، فقیه شافعى و نحوى. از معاصران حافظ است که در ایج از توابع اصطهبانات متولد شد. صوفى مشرب بود و شاگردان بسیارى داشت، شمس‌الدین کرمانى و سیف‌الدین ابهرى و سعدالدین تفتازانى از شاگردان وى بودند.
در زمان سلطنت آل‌مظفر در شیراز به قضاوت اشتغال داشت. حافظ او را در زمره‌ى یکى از مفاخر علمى پنجگانه‌ى فارس ستایش کرده است. کتب بسیارى در فلسفه و کلام و اصول دین و اخلاق به زبان عربى دارد. آنگاه که از سوى شیخ ابواسحاق نزد امیر مبارزالدین براى انصراف وى از حمله به شیراز رفت مورد احترام فوق‌العاده وى قرار گرفت و امیر از او درخواست کرد که کتاب «المفصل» زمخشرى را که در نحو است به فرزندش شاه شجاع تعلیم دهد.
ایجی در مذهب خود بسیار متعصب و با امامیه شدیداً مخالفت مى‌ورزید. کار او به سختى رسید و توسط والى کرمان زندانى شد و در زندان قلعیه دریمیان کرمان درگذشت.
از تألیفات او: «المواقف»، در علم کلام که به نام خواجه غیاث‌الدین محمد بن رشیدالدین وزیر تألیف کرده و میرشریف جرجانى نیز شرحى بر آن نوشته است؛ شرح «مختصر الاصول» ابن حاجب؛ «الفوائد الغیاثیه» که اختصارى است از قسمت سوم «مفتاح العلوم»؛ «تحقیق التفسیر فى تکثیر التنویر»؛ «الرسالة العضدیة»، در وضع؛ «المدخل فى علم المعانى والبیان والبدیع»؛ «العقائد العضدیه».
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج1، ص321.